JOANNA NEWSOM LIVE

Joanna Newsom, canciones río


 

Si simplemente escucháramos su voz presentado a sus músicos, sin ver nada más, podríamos intuir un concierto al uso. Si viésemos el escenario antes de una de sus actuaciones, sin saber nada más, reconoceríamos que aquello no iba a ser del todo convencional. Pero si se ve o se escucha a Joanna Newsom en acción, al segundo se sabe que no hay nada igual en el mundo de la música recorriendo los escenarios o grabando hoy en día. Folk -weird o no-, jazz, música de cámara, ecos de otros tiempos, algo de pop, algo de soul…

 

Y sobre todo esa voz. Una voz que se mueve en unos registros únicos, tan especiales que tampoco resultaría improbable que a algunos resultase insufrible -como Björk, por ejemplo- y a la mayoría emocionante -como Antony o Kate Bush (el nombre más mentado), sin ir más lejos-. Escuchando sus alardes, inalcanzables para la mayoría de los mortales, parece imposible que esta mujer padeciese nódulos en sus cuerdas vocales hace dos años y que durante meses tuviese prohibido hablar, cantar o llorar si no quería perder su voz. La reeducó, sí, y ahora parece incluso más conmovedora.

 

Esa voz se deja llevar por canciones río, en piezas la mayoría de una duración larga, desacostumbrada para los parámetros del pop, por lo que no extrañaría que en algún momento de su carrera sienta la necesidad de amoldarse a ellos y reducir su extensión. Por ahora, las palabras torrenciales se dejan llevar por la corriente sin límites, a veces sosegada, en buena parte sobresaltada por los rápidos, arriba y abajo, tropezando con las piedras, superándolas, corriendo hasta alcanzar el final en la distancia, desembocando al mar en calma.



Para conducirlas tiene su arpa, esa que domina con maestría y que llena el escenario y el auditorio con sus notas, busca encontrarle cobijo a su formación clásica en el mundo menos asilvestrado del pop. Por suerte, para no resultar excesivamente redundante con su maestría al instrumento, se acompaña en esta ocasión de dos violinistas y un trombón, además de dos músicos únicos: el primero, Ryan Francesconi, a la guitarra, banjo y flauta, quien además de hacer los arreglos del último disco y adaptar las canciones al directo, en esta ocasión abrió también la noche, como un José González sin cantar aunque aburriendo un tanto con su virtuosismo; el segundo, el increíble batería Neal Morgan, a quien ya habíamos visto el año pasado como acompañante de Bill Callahan, y del que en ninguna de las dos ocasiones hemos podido disfrutarlo como telonero, a pesar de que sus aportaciones en ambos casos prometen y mucho.

 

Tras iniciar el concierto con “Bridges and Baloons”, que abría también su debut en el 2004, Joanna Newsom continuó con “Have One on Me” y “Easy”, rematando esta primera parte al arpa con “In California”, antes de relajar la tensión al piano en “Inflammatory Writ”. Le siguieron “Soft as Chalk”, con lucimiento al piano en su parte final, y “Monkey & Bear”, llegando con el solo de trombón al final de “Good Intentions Paving Co.” la mayor ovación, casi el único momento en el que ella parecía no llevar las riendas del concierto.

 

Y, después, tras cerrar la actuación con “Peach, Plum, Pear”, regresó para un único bis, “Baby Birch”, acompañada por una guitarra que al fin sonó puntualmente eléctrica. Todo en medio de un silencio absolutamente respetuoso y envuelto en miradas de atención, respeto y complicidad entre Newsom y su banda en las que quedaba claro que estaban satisfechos y que sabían que se habían ganado al público sin remisión.

 

(Vigo. 22 de enero de 2011. Teatro Novacaixagalicai. Público: 700 espectadores Promotor: Sinsal)


(Ver más fotos)

 

{youtube}tZGp5MkxjK8{/youtube}

 

 

LETRAS DE PARTE DE LAS CANCIONES INTERPRETADAS TRADUCIDAS AL GALLEGO (Según el cartel proporcionado por Sinsal)

“Peach, Plum, Pear” (“Pexego, ameixa, pera”)

The Milk-Eyed Mender, 2004

Falamos na tenda

eu estou perrenchuda

ti parécelo aínda máis

e eu transpiro sorpresa

Pero xa é abondo tarde

e ti estás de camiño

O dourado tornou gris

e eu de súpeto estou tímida

As fulanas que se xuntan

permítense ser esixentes

e con espirros misteriosos

divídense na escuridade

E eu lin o libro necesario

para interpretar a túa ollada

Estábasme a derribar

coa palma do ollo

Isto non se parecía á historia

tal e como se escribira

Eu cabalgaba sobre ela

cando de sempre ela cabalgara sobre min

Galopabamos frenéticas

cara á boca do manancial

Tragabamos pánico

fronte á súa forza

E estou triste

Estou triste e mal

Fixeches que me desbocase coma unha besta

Agora xa está

Olla como marcha

Cambiaches tanto

Corre a auga da neve

Son ben querida?

Son pouco común?

Cambiaches tanto

Pexego, ameixa, pera

Pexego, ameixa

“Monkey & Bear” (“Mono & Osa”)

Ys., 2006

Alí abaixo na herba

onde adoitan deitarse o mono e o oso

espertaron polo berro do mozo da corte

Dixo: Que alguén veña rápido!

Os cabalos andan soltos, enfermaron pola herba!

Irán a pique! De certo morrerán

Que se coñece agora por acedeira e roán?

Xunto ao castiñeiro e o cabalo acastañado e o gris castrado?

E así: queda onda a porta que che dan

e queda no teu sitio, a túa tempada

E os sobrealimentados morreran pero escoitaron

ao alto valado, sentido de cabalo, sabedoría…

Oíches iso. Osa? Dixo mono

Sairemos de aquí, con todas as da lei,

deixaron a porta aberta de par en par!

Así que

miña moza

aquí tes a miña man, onde está o teu pezuño?

Intenta entender o meu plan, Ursala

O meu corazón é unha caldeira

chea de amor xusto e honesto

Ora ben, sabes que debemos desaprender

esta lealdade a unha vida de servizo

e nunca máis responder ao cruel

home da corte, nin sermos cómplices

(ese charlatán de inxenuas argalladas)

Pero, Ursala, debemos comer algo

e ganarnos o sustento, mentres sigamos dentro

dos límites da terra que ese home cinguiu

(todos eles ben pechados e axustados)

ata chegarmos a campo aberto

empapado de leite e mel

Has quedar coas túas fermosas roupas postas, por min?

Poderás aguantar un chisco máis con esa correa?

Meu amor, xúroo polo aire que respiro:

Antes ou despois, descubriras os teus dentes

pero por agora, só baila, miña raíña

Veña, bailarás, mina raíña?

Cariño, hai un lugar para nós

Podemos ir, antes de me converter en pó?

O, mina raíña, hai un lugar para nós

O, raíña miña

Veña, bailarás, raíña?

O, os outeiros xemen de excesos

coma unha mesa incesantemente lista para a comida

O, miña raíña, chegaremos

Desfilaron por diante dos gardas,

alén dos galiñeiros e dos campos e as granxas

toda a noite, ata que por fin:

o espazo ganado medrou

alén da pedra que a osa lanzou

para marcar onde pararían tomar o té

Pero camiña algo máis rápido

e non mires atrás

O banquete está para o leste, un pouco máis aló dos prados

Cando os merlos oen a teteira chifrar, érguense e aplauden

e o seu aplauso volve negra nun grallo á teteira

e iso non pode ser!

Móvete, Osa, así, así, así é,

coma se estivese escaiolado,

o corazón da nosa Ursala latexaba máis acelerado

do que o de mono xamais latexaría

Aínda así,

hai facturas que pagar,

non é?

Iso é o que dixera o mono

Así que, co valor dun paiaso, dun pícaro

ou dun papaventos, tirando con forza da súa atadura,

na súa parda camisola de pelaxe,

axitando raso e coiro,

Osa balanceábase nas patas traseiras.

Mentres o órgano moía desfeitas cancións para divertimento

dos nenos, que rían a berros

botando moedas aos seus pes

para logo se encoller de medo

Canta, baila, miña raíña

Veña, bailarás, mina raíña?

O, cariño, hai un lugar para nos

Podemos ir, antes de me converter en pó?

O, miña raía, hai un lugar para nós

O, raíña miña

Veña, bailarás, mina raíña?

Deixa os ollos cravados no meirande outeiro

onde para sempre poderes comer canto queiras

O, raíña, querida miña

Se bailas

Baila, raíña, e sigo queréndote

No fondo da noite

brillou feble unha mísera luz

cando o mono cargou coa lámpada

Alguén lle dixera

que a osa andivera paseando

abondo lonxe de onde estaban acampados

Alguén lle dixera

que a osa se escabulira

ás grutas onda o mar, para se bañar

Este pensamento preocupaba ao mono

porque el tiña medo á espeleoloxía nesas grutas

Tamén tiña medo do que dirían na vila

se visen á osa nese estado,

preguiceira, chapuzando obscenamente

E si, parecía irracional, de certo, lavar aquela face

Lavar aquela pelaxe engrellada comesta das pulgas

no relucente cuspe mariño, nas algas salgadas

Pero o mono só ría, e murmuraba:

Cando volva, Ursala estará fachendosa a rachar

a que eu choute!

Dicindo: arroláchete no esterco!

Dicindo: cheiras a lixo e porcallada

Pero aló ao lonxe

Ao lonxe

Por agora

Por agora

Ao lonxe

Ao lonxe, por agora, Osa argallaba

Ela non afogaría:

Primeiro as pernas da osa

erguéronse e caeron, na auga, protuberancias con ligas

Logo os brazos da osa

Caeron, desprendéndose con facilidade, coma os tomates fervidos

abaixados en elegante reverencia

Osa quitou o manto dos seus ombreiros diluvianos

e, cun salouco,

deixou caer o peso do seu estómago coma un mandil cheo de coios

Se puideses suxeitar cara á luz

o seu raído abrigo por onde se ven os gastados anacos traslúcidos

verías os lugares onde

case cada noite do ano, Osa remendaba, postergando esa vileza

Agora, a auga arrastra o seu abrigo

que colle, coa fame dunha vida enteira, peixiños sen fin

Na magnética aperta

da sombra insaciable, danzante e glacial, de osa

Foi aquí!

Foi aquí!

Onde Osa deixou a Osa

Foi aquí!

Foi aquí!

Cando Osa se alonxou para sempre de Osa

Antes ou despois, chantaranlles os dentes

“Have One On Me” (“Toma unha por min”)

Have One On Me, 2010

Dende o patio, flotei dentro

e observei como baixaba

Oín caer a cunca,

pensei “Ben,

para iso as teñen aí”

O canalla sentou, con forza,

agora sen cabeza,

e sentinme tan mal,

porque non sabía

como sentirme abondo mal

para que estivese orgulloso.

Para cando leas isto,

estarei tan lonxe

Papaíño Pernaslongas, como pode ser

que se supoña que debo quedar?

Pola noite…

pola noite, poida que me oias chamarte

Pa, deixa a túa man

e ármate de valor

Queda onde estás,

tan longo e alto

E velaquí Lola… tachán!

Para bailarche o seu famoso Baile de Araña!

Alumade os petos!

Axita as súas salas e marcha, aló,

unha berrona millonaria de seis patas

cunha praga nos ollos.

Señorita Montez.

Condesa de Lansfeld,

solicitada polo Rei de Bavaria,

dicindo, “Meu papaíño,

se es meu amigo,

señor papaíño Pernaslongas, estano facendo outra vez!

Podo verte?”

Pobre Lola! Montura dunha tarántula

fermoso sostén

da Condesa Lansfeld,

mentres todos a aclaman

E o vello rei caeu en desgraza,

mentres Lola fuxía

para gardar as aparencias, salvar a súa carreira

Cazaches unha mosca que pasaba flotando,

agarda a que afogue no pó,

a que afogue no pó doutras moscas,

co cal funciona a máquina

e se fan as cousas

No ceo non hai palabras

para definir como tratastes, ti e os teus amigos,

ao pobre Louis.

Que Deus salve a túa pobre alma, Lola

(Pero non hai cousa que adore máis

ca o negro corazón desa puta)

Iso debe gañarlle a todo!

Señorita Gilbert,

chamada a Castlemaine

polo dólar prateado e a purpurina dourada!

Ben, eu vin moito,

pero nunca, nin nun millón de anos,

pensei que a vería vostede, aquí.

Aínda que a longa estrada

comeza e remata contigo,

parece que non sei compensarcho,

Louis,

Cando saímos,

Seguro que te ven canda min

Pola noite, camiño polo parque

cun látego,

entre as liñas

dos murmurantes xesuítas

que te envelenan contra min

Hai unha araña negra e grande

pendurada sobre a miña porta

Xa non podo ir a ningún sitio, nunca máis

Dime, estás canda min?

Chameite, varias veces,

mentres o cambio sucedía

e logo chegaba, toda a noite,

e morrín.

Pero todas estas cancións

cando ti e eu xa non esteamos

seguirán

Lama no teu ollo

Pediches a miña man,

contrataches un grupo

“No teu corazón está todo o que precisas,

pide e recibirás”, din

Lancei o meu ramo

e mateinos do golpe

Botella de viño, botella de tinto

Indefensa coma unha nena,

cando me apertaches nos teus brazos

e souben que ninguén

me podería querer como ti querías

Pero axúdame! Marcho!

Lembro todo,

mesmo o son do teu afeitado…

o raspado da coitela,

o pelo negro, debidamente corroído

que quedaba cando te aferrabas a min,

esa noite que subín as escaleiras, medio morta,

e ti, tan amable,

puxéchesme directa

na lacena,

cunha botella de champán,

e logo, máis tarde, nun tren.

Fóra estaba escuro, eu estaba medio morta

Vin unha estrela caer do ceo,

coma un anaco de carbón guindado,

coma se Deus cuspise

tal unha rata acurralada

De veras quero que o fagas por min,

tomaras unha por min?

Estaba escuro, eu estaba bébeda e medio morta,

E durmimos, golpeando as testas,

agardando espertos no aire que fumegaba estrelas,

golpeando as testas coma boias

Non te preocupes por min!

Toma unha por min!

Mentres, eu erguerei a miña copa

e brindarei por como me fixeches fugaz

e prescindible,

e beberei pola túa excelente saúde

e a túa crueldade

Tomarás unha por min?

…indefensa coma unha nena,

cando me apertaches nos teus brazos

e souben que ninguén

me podería querer

Dende o patio, flotei dentro

e observei como baixaba

Oin caer a cunca,

pensei “Ben,

para iso as teñen aí”

O canalla sentou, con forza,

agora sen cabeza,

e sentinme tan mal,

porque non sabía

como sentirme abondo mal

para que estivese orgulloso.

E ben, papaíño Pernaslongas, estalo?

Papaíño Pernaslongas, estalo?

Papaíño Pernaslongas, estás orgulloso?

“Good Intentions Paving Company” (“Empresa de asfaltado Boas Intencións”)

Have One On Me, 2010

Faltan vinte millas para o espectáculo

Ola, meu país, ola

As estrelas están comezando a aparecer

e eu nunca na vida estivera aquí

e é o meu corazón, non eu, quen non sabe conducir

A que conclusión chegaches

ao verme aquí sentada, toda erguida, chorando

sen motivo ante o ceo do leste

e a inclinación desta estraña nación

e a vontade de perdurar no tempo

ondeando a bandeira

sentíndoa arrastrar

Coma un vulto nun vulto nun tronco, meu rei

Coma se pelexase a puñadas coa néboa, meu rei

Paso, apoio, cambio e unha pirueta

E arrepíntome, arrepíntome

de como che dixen “cariño, ti abre o corazón”

cando a min me costa mesmo abrir un frasco de me1

E aí é onde estamos…

Estiven confesando o dobre de rápido

preguntando o que ninguén preguntou

Sacarei por fin esta ledicia do peito

e amareite ata ben pasado o ruído

E non quería berrar, só conducir

Sácanos, mortos ou vivos

Unha estrada longa de máis, meu deus, é para vela!

Pavimentada pola empresa de asfaltado boas intencións

ao longo do camiño cara á cousa á que xogamos, querido

Vexo que levas o sombreiro de quedar, querido

Por agora, todo vai ben

Quereríasme un feitizo?

Esta é unha cegueira alén do imaxinable

As nosas cosas, a estrada marcha, si, marcha

e retrocede

coma unha corda afrouxada

E á primeira xa vin que era empinada

pero quedei namorada de ti, meu rei, é tan fácil como quedar durmida

e velaí o rumbo que sigo…

E tanto ten canto se fale

nada suaviza a caída

Pero, coma despois da choiva, aparta

do saínte, e todo

O son foi agradable

cando chamou a discográfica

así que cun clásico ton

cantei asinado, celado, entregado

E hai indecisión

e sempre queda aí

sobre ti, sobre min

e o resto do grupo

E cando chega a calma

sinto que vexo todo

e estou namorada da percha

da que todos penduran

E sei que querías amosar ata que punto

che importa un pemento

Ías de moi quente a moi frío, pero convencíchesme

Síntome coma na casa nesa gama

E de veras odio renderme

aquí, cando mellor estou xogando

despois de intentar con todo o corazón e toda a alma

quedar aquí mesmo, no carril dereito

Pero podo facerte sentir acabado, vello

Señor, sabes que é unha pena

Porque todo o que quero é que pares e me apertes

ata que non lembre o meu propio nome

“Baby Birch” (“Pequeno Bidueiro”)

Have One On Me, 2010

Esta é a canción para o Pequeno Bidueiro

Nunca te coñecerei

E tras todo o que fixemos,

está o feito de saber que estás aí

Oxalá puidésemos tomar todos os camiños

Podería estar un cento de anos

adorándote

Si, oxalá puidésemos tomar todos os camiños,

porque odiei ter que pecharche

a porta

Lembras estar ollando

as estrelas no alto,

tan lonxe, nos seus coches blindados?

Oíamos a apurada, lenta entrada

da auga tan escura,

e motor rachou

e eu dixen

E se rompe o motor?

Se morro antes de espertar,

estarás pendente do Pequeno Bidueiro?

Porque odiaría ver

que comete os mesmos erros

Cando estaba escuro,

chameite e viñeches

Cando estaba escuro, vin formas

Cando vexo as estrelas, sinto, na túa man,

e vexo as estrelas,

e tambaléome, outra vez.

Apiádate de min. Estarei condenada

Pasou moito, moito tempo

dende a ultima vez que te vin

E nunca souben cal era o plan

Pasou moito, moito tempo

Como estás?

Os teus ollos son verdes. O teu cabelo, dourado

O teu cabelo é negro. Os teus ollos, azuis

Pechei filas, volvín atrás…

Pero, sabes, odio pecharche

a porta

Paseamos polo lago

Oe a oca,

maldicíndome polo dos seus ovos

Miña pobre primiña

Non quero a túa escoria

(un bebeciño alborotando nas miñas pernas)

Hai un ferreiro,

e hai un pastor,

e hai un carniceiro,

e hai un barbeiro que corta

e corta a miña única alegría

Vin unha coella

espelido coma unha navalla,

pálido coma unha candea,

e pensei que custaría máis,

pero collina e esfoleina rápido,

suxeiteina,

mentres patexaba e choromicaba,

estirada, desenroscada, esquecida e triste,

díxenlle “vaias onde vaias,

coelliña fuxitiva,

atopareite”.

E logo correu,

como se supón que ten que facer.

Queda en paz, pequena, e marcha

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *